Co to jest błonnik pokarmowy?

Błonnikiem pokarmowym określa się substancję roślinne, które są oporne na działanie enzymów trawiennych znajdujących się w przewodzie pokarmowym człowieka. Termin błonnik obejmuje wiele różnych substancji, o odmiennej budowie chemicznej i właściwościach fizycznych.

Istnieją różne podziały błonnika, ze względu na właściwości poszczególnych frakcji. Poniżej przedstawiono podział ze względu na rozpuszczalność w wodzie, zdolność do fermentacji i do tworzenia żeli oraz budowę chemiczną.1

Rozpuszczalność w wodzie

Błonnik rozpuszczalny w wodzie:

• skrobia oporna
• beta-glukany
• gumy (np. guar)
• śluzy roślinne (np. psyllium)
• pektyny
• frukto-oligosacharydy
• niektóre hemicelulozy

Błonnik nierozpuszczalny w wodzie

• celuloza
• ligniny
• niektóre pektyny
• niektóre hemicelulozy

Przeciętnie w diecie błonnik nierozpuszczalny stanowi 2/3 do 3/4 ogólnej ilości spożywanego błonnika pokarmowego.1

Zdolność do fermentacji

Błonnik ulegający fermentacji

• skrobia oporna
• pektyny
• beta-glukany
• gumy (np. guma guar)
• inulina i oligofruktoza

Błonnik nie ulegający fermentacji

• celuloza
• ligniny

Zdolność do tworzenia żeli

Błonnik tworzące żele:

• pektyny
• niektóre gumy (np. guar)
• śluzy roślinne (np. psyllium)

Błonnik nie tworzące żeli:

• celuloza
• ligniny
• niektóre hemicelulozy

Budowa chemiczna

Polisacharydy

• celuloza
• hemicelulozy
• pektyny
• β-glukany
• skrobia oporna
• gumy
• śluzy
• fruktany, (w tym inulina)

Związki o charakterze niepolisacharydowym

• ligniny
• woski roślinne

Komentarze i opinie:

Bibliografia:

1. 1. Kozłowska L. (2010) Rola błonnika pokarmowego w utrzymaniu prawidłowej pracy jelit, Żywność dla zdrowia 13(8):23-27.